به نقل از «خبرآنلاین»

چدل داغ علایی و شیرعلی‌نیا / گزارش نشست «خوانش‌های متفاوت یا تحریف در مطالعات جنگ ایران و عراق»

تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۳۱۵۱۴

سردار حسین علایی در بخش اول این نشست گفت: مسأله اول این است که ما دنبال واقعیت ها نیستیم و می خواهیم چیزهایی که دوست داریم را از متن نوشته ها یا خوانش هایمان در بیاوریم. مسأله دیگر این است که روایت باید یکی باشد و ما نمی توانیم چند روایت بنویسیم؛ برداشت از روایت ها باید چند گونه باشد. مثلا وقتی می خواهیم عملیات کربلای چهار را توضیح بدهیم، یک روایت بیشتر نمی توانیم از این روایت ارائه بدهیم؛ باید بگوییم این عملیات در این منطقه انجام شد، این هدف ها را داشت، این یگان ها شرکت کردند و چه موفقیت ها و شکست هایی داشتیم و چقدر تلفات دادیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما در تحلیل عملیات من می گویم این عملیات شکست بود و کسی که آن را طراحی و اجرا کرده می گوید پیروزی بود؛ عیب ندارد که در اینجا اختلاف باشد.

رئیس اسبق ستاد مشترک سپاه پاسداران تأکید کرد: تحریف آن جایی صورت می گیرد که ما از شفافیت دوری می کنیم؛ یعنی فرض کنید که بعضی اطلاعات را نمی دهیم. مثلا چهارسال پیش بر سر همین عملیات کربلای چهار خیلی سر و صدا می شد که بالأخره ما چقدر تلفات داده ایم؟ من در کتابم به صورت مستند نوشته بودم که «هزار نفر»؛ اول کلی با من دعوا کردند که اینقدر شهید نداریم و بالأخره همه به همین هزار نفر قانع شدند؛ چون عدد و رقم ها که تغییر پیدا نمی کند، ولی تحلیل ها و برداشت ها آن وقت می تواند عوض شود.

وی افزود: متأسفانه مسأله ای که اتفاق افتاده این است که نگاه ها و تفکر افراد روی واقعیت ها تأثیر می گذارد. مثلا اولین بار چه کسی به حسن باقری مسئولیت داد؟ من مطالعه کرده ام و پرسیده ام، حاج داود کریمی ایشان را به صحنه اطلاعات آورد و شروع به کار کرد؛ ولی بعضی دوستان دیگر می گویند ما آورده ایم. اینها مهم نیست، ولی همین نکات ریز باعث تحریف های بعدی می شود. تاریخ بشر آمیخته از تحریف واقعیت ها است. علتش این است که معمولا تاریخ را صاحبان قدرت می نویسند و صاحبان قدرت همیشه از خودشان دفاع می کنند و طوری نمی نویسند که مشکلی علیه آنها به وجود بیاید.

علایی اظهار داشت: نکته دوم این است که وقتی می خواهیم یک واقعیت را تحلیل کنیم وزن ارزشی به آدم ها می دهیم. مثلا آدم های مختلفی در جنگ بوده اند و یک دفعه وزن یک نفر را نسبت به نفر دیگر بالا می بریم و یا پایین می آوریم؛ این تحریف است. فرض کنید الآن دستگاه های مختلفی که راجع به جنگ کتاب می نویسند و مطلب منتشر می کنند، به بعضی اشخاص و حتی یگان ها بیشتر و به بعضی ها کمتر توجه می کنند؛ این هم یک نوع تحریف معنوی است. نکته بعدی این است که وقتی در مورد شخصیت ها صحبت می کنیم، چون در جنگ ما دفاع مقدس بوده نه خود جنگ، خیلی چیزها را با زاویه مقدس بودن نگاه می کنیم و آن وقت مشکلاتی به وجود می آید. مثلا حاج همت سیگار می کشید، اما وقتی می خواهیم او را معرفی کنیم دوست نداریم سیگار کشیدنش را بگوییم؛ چون با چیزهایی که ما از فرماندهان برای جامعه تصویر می کنیم همخوانی ندارد.

وی ادامه داد: ما همه فرماندهان را آن گونه برای جامعه تصویر می کنیم که هیچ ضعف و نقصی را نمی توانیم برای آنها قائل باشیم. مثلا یکی از خلبانانی که بغداد را بمباران کرد، آدم بسیار خوبی هم بود ولی زمان شاه مشروب هم خورده بود؛ الآن کسی این را نمی گوید، چون فکر می کند اگر بگوییم بد می شود. من معتقدم تحریف از این چیزهای ریز اتفاق می افتد که ما علایق خودمان را بر واقعیت ها سوار می کنیم و آن وقت شروع به بیان مسائل می کنیم.

رئیس اسبق ستاد مشترک سپاه پاسداران گفت: شخصیت ها هم خودشان و هم زمانشان تغییر می کند؛ یک موقع یک شخصیت محبوب بوده و حالا به هر دلیلی یا از دید حکومت و یا از دید دیگران از آن محبوبیت می افتد. آن وقت ما با شرایط این زمان شروع به نوشتن زمان قبل می کنیم و در این صورت دچار حاشیه می شویم. یکی هم مسائل اختلاف سازمانی است. ارتش وقتی به مسائل می پردازد دوست دارد محور همه چیز را ارتش بداند و آنها می گویند سپاه هم وقتی به مسائل جنگ می پردازد با همین دید نگاه می کند؛ در حالی که اینها باید عین واقعیت ها نوشته شود.

وی تأکید کرد: اگر ما روایت را بر مبنای فکت ها و داده ها انجام بدهیم، روایت واحد خواهد شد و البته تحلیل ها متفاوت است. مشکل از جایی به وجود می آید که ما ذهنیات، علایق، باورها و چیزی که دنبالش هستیم را بر مطالبی که به عنوان تاریخ یا وقایع بیان می کنیم، سوار می کنیم؛ آن موقع تحریف ها از هر زاویه ای شروع می شود و ما دیگر نمی توانیم جمع کنیم.

علایی با بیان اینکه یکی از راه حل ها برای جلوگیری از تحریف، «آزادی» است، افزود: این آزادی شامل آزادی تحلیل، بررسی و حتی حرف های بی ربط زدن؛ میشود. این سیستم های اداری کنترل کننده را باید کنار گذاشت. با ابلاغ، دستور و مجوز جلوی تحریف گرفته نمی شود؛ چون کسانی که می خواهند این کار را انجام بدهند شاید خودشان عامل تحریف باشند. بنابر این، پیشنهاد من این است که تمام ابلاغیه هایی که برای تحقیقات در مورد دفاع مقدس و مسائل جنگ محدودیت ایجاد می کند را حذف کنند. چه لزومی دارد کتاب مربوط به جنگ حتما از مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ مجوز بگیرد؟! معنی ندارد.

در این نشست که محمد درودیان از پژوهشگران دفاع مقدس اجرای آن را بر عهده داشت، جعفر شیرعلی نیا نیز گفت: موقعی که من را دعوت کردند و عنوان برنامه را گفتند، یک لحظه احساس کردم جلوی دوربین مخفی هستم. در شرایطی که کتاب من را توقیف کرده اند، کتابی که مراجع و رفرنس های مشخص دارد و حتی بعضی از یادداشت های آن ۱۰۰ هزار تا ۲۰۰ هزار بار دیده شده به وزارت ارشاد رفته و یک کلمه به من جواب داده اند که «غیر قابل انتشار» است. یعنی هیچ تصحیح و توضیحی نداده اند که ما بفهمیم ایراد کار کجا است. حالا دعوت من به جلسه «خوانش های متفاوت» یکی از خنده دارهای تاریخ است.

این پژوهشگر مسائل دفاع مقدس افزود: این نشان می دهد دست هایی در کار است که به دنبال یک روایت خاص هستند و اتفاقا تحریف از اینجا صورت می گیرد که شما دنبال یک روایت خاص باشید و تلاش کنید کسانی که روایت های دیگری دارند را قلع و قمع کنید؛ آن هم با این روش که یک کتابی را حتی اصلاحیه ندهید و به نویسنده اش نگویید که چه شد.

وی تأکید کرد: ما با یک مجموعه روایت از گذشته سر و کار داریم و بر خلاف آقای دکتر علایی در قریب به اتفاق موارد قائل به روایت واحد نیستم؛ حتی روی تعداد شهدا و مجروحین. چون عواملی هم در وقوع وقایع تاریخی و هم در جمع آوری و تدوین اسناد نقش دارند که اصلا بحث «روایت واحد» را کنار می زند. ما با یک مجموعه روایت رو به رو هستیم و منظورم صرفا روایت روایی نیست؛ یک ساختمانی یا هر سندی که ما را به گذشته ارجاع می دهد یک روایت از آن واقعه است.

شیرعلی نیا اظهار داشت: وقتی می خواهیم تاریخ نگاری کنیم دو پدیده جدید به آن روایت ها اضافه می کنیم. یکی اینکه آن روایت ها را گزینش می کنیم و یکی دیگر این است که آنها را تأویل، تفسیر و تحلیل می کنیم. در واقع گزینش روایت هم به نوعی تحریف را در دل خودش دارد. از اینجا به بعد خود تاریخی که نوشته شده یکی از آن روایت ها قرار می گیرد و ما با اجزایی سر و کار داریم که دچار تلاطم و نسبیت است و معلوم است ما با اینکه بتوانیم تعریفی برای تحریف انجام بدهیم فاصله می گیریم. هر کدام از افرادی که در صحنه حاضر بوده اند آن را یک جور روایت کرده اند؛ حتی راجع به آب و هوا و اینکه آفتابی یا ابری و بارانی بوده است.

وی افزود: اغلب هم تاریخ نگاری با هدف تأثیرگذاری بر شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی انجام می گیرد؛ در واقع خیلی جاها ناگزیر است که هر کسی نمی تواند وابستگی هایش را رها کند؛ یعنی نمی تواند نه اینکه نخواهد. مثلا روایتی که ما دو هفته بعد از فوت مهسا امینی ارائه می دهیم هم جدید و هم متفاوت است و حداقل اینکه عنصر زمان در آن تغییر کرده است. به خاطر همین من معتقدم ما روایت های متفاوت از یک واقعه داریم که دیگر «روایت واحد» نخواهد بود.

این پژوهشگر مسائل دفاع مقدس تأکید کرد: تحریف این است که ما عامدانه، برای اینکه یک روایت خاص غلبه پیدا کند، تاریخ را طوری روایت کنیم که آن روایت خاص به اهداف خاص ما محقق شود. من تحریف را با اشتباه متفاوت می دانم، یعنی در تحریف یک عمد، نیت و قصدی هست. به خاطر همین ما در مباحث تاریخی بازبینی داریم؛ یعنی مدارک جدید می آید و شما مطلب قبلی خودتان را بازبینی می کنید؛ این دلیل نمی شود که مطلب قبلی شما تحریف بوده است.

وی ادامه داد: نوک پیکان تحریف در بحث ها دنیا، حکومت ها و قدرت ها هستند. یعنی ما تحلیل گفتمان و روایت داریم و دانشمندان روابط قدرت را در روایت ها جست و جو می کنند تا ببینند قدرتمندان و حکومت ها برای مقاصد خودشان دارند چه بلایی بر سر تاریخ می آورند. اتفاقی که در ایران افتاده، برعکس شده است؛ مثلا ستاد کل نیروهای مسلح ایستاده و می گوید چه کار کنید. به خاطر همین من خیلی سر در نمی آورم که راجع به آن بحث کنم. یعنی تاریخ تبدیل به نبرد قدرت شده و می گویند ما یک مدیریت جهادی داشته ایم و اگر الآن دست آن مدیریت جهادی بیاید دوباره همان می شود. معنایش این است که اگر تو آن مدیریت جهادی را نقد کردی، گذشته من را نمی زنی، بلکه داری آینده من را می زنی.

شیرعلی نیا تصریح کرد: من آثار برخی اساتید را که می خوانم، آثار آنها را سپاهی می بینم؛ اینها یک چیزهایی را به روایت تحمیل می کند. مثلا آقای درودیان جنگ را به نوعی می بیند که ممکن است یک ارتشی بگوید این تحریف است، ولی من این را از جنس ناخودآگاهی می بینم که آقای درودیان نمی تواند از آن جدا شود. آقای درودیان بارها گفته من می خواهم از جنگ دفاع کنم؛ یعنی یک پیش فرض قبلی دارد.

بیشتر بخوانید :

علایی: روسیه به دنبال کشاندن پای ایران به جنگ اوکراین است تا سیاست خارجی ما را گروگان بگیرد

۱۴ راهکار «حسین علایی» برای حل ریشه‌ای اعتراض‌ها / از رعایت حرمت زنان و حذف زندانی سیاسی تا نگفتن دروغ در شرح وقایع و اولویت توسعه اقتصادی

شیرعلی: دست‌خالی نجنگیدیم، رزمندگانی داشتیم که هیچ کشوری نداشت

گفت‌وگویی منتشر نشده با آیت‌الله هاشمی/ بنی‌صدر هم عین حرف‌های احمدی‌نژاد را زده بود

۲۱۲۲۰

کد خبر 1713511

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: حسین علایی اغتشاش ناآرامی تجمعات اعتراضی وقتی می خواهیم روایت واحد شیرعلی نیا واقعیت ها روایت خاص دفاع مقدس آن روایت یک روایت روایت ها آن وقت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۳۱۵۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تحریف صهیونیستی نام خلیج فارس + سند

در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سندی وجود دارد که ابعاد تازه‌ای از تحریف نام خلیج فارس روشن می‌کند. تحریف نام خلیج فارس تنها به سال‌های اخیر باز نمی‌گردد. این موضوع سابقه طولانی داشته است. از سده نوزدهم میلادی با روی کار آمدن قاجار و شکل گیری رقابت انگلیس و روس در آن حوزه تا دوران پهلوی دوم و همچنین پس از انقلاب اسلامی، کشور‌های مختلف اقداماتی در زمینه تحریف نام خلیج فارس داشته‌اند.

 در هر دوره از تاریخ، بستگی به میزان حساسیت حاکمیت سیاسی ایران، واکنش‌ها قابل تحلیل و ارزیابی می‌باشد. در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سندی وجود دارد که ابعاد تازه‌ای از تحریف نام خلیج فارس روشن می‌کند. شاید هر بار که نام جعلی خلیج فارس (خلیج یا خلیج عربی) خوانده و یا شنیده می‌شود، کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس در ذهن متبادر می‌شود، اما در این سند پای رژیم صهیونیستی به این جعل باز شده است.

اما ابعاد این سند:

۱-آنچه که به عنوان تاریخ در سند به صورت دستی و میلادی نوشته شده است ۲۲ ژوئن ۱۹۷۸ که مصادف با ۱ تیر ۱۳۵۷ می‌باشد.

۲- طبقه بندی سند سری می‌باشد. با توجه به بررسی اسناد ساواک و نظام محرمانگی در آن سازمان، اسنادی که مرتبط به همکاری اطلاعاتی ایران و اسرائیل می‌باشد، همگی سری هستند که نشان از حساسیت موضوع برای پهلوی دارد.

۳-این سند مبتنی بر گزارش واصله از سرویس اسرائیل است. ساواک و اسرائیل همکاری متعددی در زمینه‌های مختلف داشته اند و این سند می‌تواند در راستای همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی دو رژیم تعریف شود.

۴- خطاب گزارش، اداره کل هفتم ساواک می‌باشد. اداره کل هفتم مسئول بررسی اطلاعات خارجی ساواک بوده است که نشان می‌دهد موضوع خلیج فارس و مسائل آن مانند تحریف نام خلیج فارس، یکی از پرونده‌های اطلاعات خارجی ساواک بوده و روی آن کار می‌شده است.

۵- گزارش در خصوص همکاری بین عربستان سعودی، قطر و کویت برای تأسیس یک نیروگاه اتمی در سواحل خلیج فارس می‌باشد که سرویس اسرائیل گزارش این توافق نامه را برای ساواک ارسال نموده است. این گزارش تائیدکننده همکاری اطلاعاتی پهلوی و اسرائیل در زمینه‌های مختلف است.

۶- بر اساس سند مذکور، رژیم صهیونیستی در گزارش خود به ساواک، از کلمه جعلی "خلیج" استفاده نموده و نام کامل خلیج فارس ذکر نشده است، که نشان می‌دهد رژیم صهیونیستی در این تحریف نقش دارد و احتمال دارد برای تحریف نام خلیج فارس یک همکاری اطلاعاتی بین اسرائیل و کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس وجود داشته است.

۷- موضوع دیگر در این سند، واکنش مسئول اداره هفتم ساواک به آن گزارش است. رژیم پهلوی همیشه یکی از شعار و هویت‌های خود را ملی گرایی اعلام می‌نمود، اما موارد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد آن رژیم ملی نبوده و یا حداقل در برخی از حوزه‌های حیاتی مانند موضوع خلیج فارس، حساسیت قابل توجهی از خود نشان نمی‌داده است. در این سند، هنگامی که کارشناس اداره هفتم گزارش را به مدیریت آن اداره ارائه می‌کند و تقاضای تذکر به سرویس اسرائیل را دارد، آنچه که در پاسخ آمده، آن است که؛ "این قبیل اشتباهات در آن سرویس کم سابقه است". این جواب گویای آن است که حتی برای یک تذکر به اسرائیل هم عزم و اراده‌ای وجود نداشته و منافع ملی قربانی منافع سیاسی پهلوی می‌شده است؛ و نه تنها به تقاضای کارشناس مربوطه توجه نشده بلکه به گونه‌ای، از سرویس اسرائیل در جعل نام خلیج فارس دفاع شده است؛ بنابراین با بررسی سند مذکور، روشن می‌شود که رژیم صهیونیستی یکی از بازیگران تحریف نام خلیج فارس می‌باشد و رژیم پهلوی با تمام شعار‌های ملی گرایی خود، توان و یا اراده مقابله با این گونه تحریفات را نداشته است.

درباره: گزارش واصله از سرویس اسرائیل
گزارش
۲۲ ژوئن ۱۹۷۸
منظور: استحضار تیمسار مدیریت کل اداره هفتم
سرویس اسرائیل در گزارش مربوط به موافقتنامه بین عربستان سعودی، قطر و کویت برای تأسیس یک نیروگاه اتمی در سواحل خلیج فارس به جای نام صحیح و کامل این منطقه به ذکر خلیج اکتفاء نموده است. (پیوست)
در صورت تصویب توسط بخش تبادل اطلاعات به رابط سرویس مذکور تذکر داده شود.
اداره ۲ بررسی
توضیح داده شد.
این قبیل اشتباهات در آن سرویس کم‌سابقه است.

منبع: فارس

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی